تعریف خیریه و سازمان مردم‌نهاد؛ از کجا شروع کنیم؟
خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOها) هر دو نقش مهمی در بهبود شرایط جامعه ایفا می‌کنند، اما ماهیت و اهداف آن‌ها متفاوت است. خیریه‌ها، مانند خیریه یاوران ایتام، معمولاً نهادهایی هستند که با هدف کمک به نیازمندان و ارائه خدمات مستقیم به افراد محروم فعالیت می‌کنند. این سازمان‌ها اغلب بر رفع نیازهای فوری مانند غذا، پوشاک یا سرپناه تمرکز دارند. در مقابل، سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOها) معمولاً با اهداف گسترده‌تر و ساختاری‌تر، مانند توسعه پایدار، حمایت از حقوق بشر یا حفاظت از محیط‌زیست، کار می‌کنند.
اهداف خیریه و NGO چه تفاوت‌هایی دارند؟
هدف اصلی خیریه‌ها، مانند خیریه یاوران ایتام، ارائه کمک‌های مستقیم و فوری به افراد نیازمند است. این کمک‌ها می‌تواند شامل انواع کمک به خیریه مانند توزیع غذا، حمایت از ایتام یا حتی خرید استند تسلیت برای مراسم‌های خیریه باشد. از سوی دیگر، NGOها معمولاً به دنبال ایجاد تغییرات بلندمدت و ساختاری در جامعه هستند، مانند اصلاح قوانین، آموزش عمومی یا توسعه زیرساخت‌ها. برای مثال، یک NGO ممکن است روی توانمندسازی زنان یا حفاظت از محیط‌زیست تمرکز کند، در حالی که خیریه‌ها بیشتر به رفع نیازهای فوری می‌پردازند.
نحوه تأمین منابع مالی در خیریه و NGO چگونه است？
خیریه‌ها عمدتاً از کمک‌های مردمی، مانند انواع کمک به خیریه، اعانات خیرین، یا فعالیت‌هایی مانند خرید استند تسلیت تأمین مالی می‌شوند. این نهادها گاهی از حمایت‌های دولتی یا سازمان‌های بین‌المللی نیز بهره می‌برند، اما وابستگی اصلی آن‌ها به کمک‌های مردمی است. بهترین روش کمک به خیریه می‌تواند از طریق اهدای مستقیم یا مشارکت در برنامه‌های خیریه باشد. در مقابل، NGOها معمولاً منابع مالی متنوع‌تری دارند، از جمله بودجه‌های دولتی، کمک‌های بین‌المللی، پروژه‌های مشارکتی با سازمان‌های جهانی و گاهی درآمدهای حاصل از فعالیت‌های تجاری مرتبط با اهدافشان.
ساختار حقوقی و ثبت رسمی: خیریه یا سازمان مردم‌نهاد؟
خیریه‌ها در ایران معمولاً تحت نظارت سازمان بهزیستی یا سایر نهادهای دولتی ثبت می‌شوند و فعالیتشان تحت قوانین خاص خیریه‌ها تنظیم می‌شود. این نهادها باید گزارش‌های مالی شفافی ارائه دهند. برای مثال، خیریه یاوران ایتام تحت این قوانین فعالیت می‌کند. در مقابل، NGOها ممکن است تحت قوانین بین‌المللی یا ملی (مانند وزارت کشور در ایران) ثبت شوند و دامنه فعالیتشان گسترده‌تر باشد. تفاوت اصلی در این است که خیریه‌ها معمولاً به‌عنوان نهادهای غیرانتفاعی با تمرکز محلی شناخته می‌شوند، در حالی که NGOها می‌توانند در سطح ملی یا بین‌المللی فعالیت کنند.
دامنه فعالیت‌ها: کمک‌های خیریه یا تغییرات اجتماعی؟
خیریه‌ها معمولاً در حوزه رفع نیازهای فوری مانند کمک به نیازمندان، توزیع غذا، پوشاک یا حمایت از ایتام فعالیت می‌کنند. برای مثال، خیریه یاوران ایتام ممکن است به کودکان بی‌سرپرست کمک کند. اما NGOها اغلب به دنبال تغییرات اجتماعی عمیق‌تر هستند، مانند اصلاح سیاست‌های آموزشی یا مبارزه با فقر ساختاری. این تفاوت باعث می‌شود که خیریه‌ها در کوتاه‌مدت تأثیر ملموسی داشته باشند، در حالی که NGOها به دنبال تأثیرات بلندمدت هستند.
نقش خیریه‌ها و NGOها در بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه
نقش خیریه‌ها در زمان بحران، مانند زلزله یا سیل، بسیار برجسته است. خیریه‌ها با جمع‌آوری کمک‌های مردمی و توزیع سریع اقلام ضروری مانند غذا و پوشاک، به کاهش آلام کمک می‌کنند. برای مثال، در زلزله بم، خیریه‌ها نقش کلیدی در تأمین نیازهای اولیه داشتند. از سوی دیگر، NGOها ممکن است در بحران‌ها به هماهنگی کمک‌های بین‌المللی، بازسازی زیرساخت‌ها یا ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی بپردازند. هر دو نوع نهاد مکمل یکدیگر هستند، اما خیریه‌ها در واکنش سریع و NGOها در برنامه‌ریزی بلندمدت قوی‌تر عمل می‌کنند.
کدام را انتخاب کنیم؟ همکاری با خیریه یا سازمان مردم‌نهاد؟
انتخاب بین همکاری با خیریه یا NGO بستگی به اهداف شما دارد. اگر قصد دارید تأثیر فوری و ملموس داشته باشید، همکاری با خیریه‌ای مانند خیریه یاوران ایتام و مشارکت در فعالیت‌هایی مانند انواع کمک به خیریه یا خرید استند تسلیت مناسب است. بهترین روش کمک به خیریه می‌تواند اهدای مستقیم، داوطلبی یا حمایت از برنامه‌های خاص باشد. اما اگر به دنبال تغییرات ساختاری یا حمایت از پروژه‌های توسعه‌ای هستید، همکاری با یک NGO که در زمینه‌هایی مانند آموزش فعالیت می‌کند، مناسب‌تر است. برای کسب‌وکارها، حمایت از خیریه‌ها می‌تواند تصویر اجتماعی مثبتی ایجاد کند، در حالی که همکاری با NGOها ممکن است به پروژه‌های کلان‌تر و بین‌المللی منجر شود.
